“轰豗融冶( hōng huī róng yě )” 唐 ·韩愈

huáng dì jí zuò , wù wú wéi jù 。

皇帝即阼,物无违拒。

yuē yáng ér yáng , yuē yǔ ér yǔ 。

曰阳而阳,曰雨而雨。

wéi shì yuán nián , yǒu dào zài xià 。

维是元年,有盗在夏。

yù fù qí zhōu , yǐ zhǒng jìn wǔ 。

欲覆其州,以踵近武。

huáng dì yuē xī , qǐ bù zài wǒ 。

皇帝曰嘻,岂不在我。

fù bǐ wèi jiān , zòng zé bù kě 。

负鄙为艰,纵则不可。

chū shī zhēng zhī , qí zhòng shí lǚ 。

出师征之,其众十旅。

jūn qí chéng xià , gào yǐ fú huò 。

军其城下,告以福祸。

fù bài zhī pī , bù gǎn bǎo jù 。

腹败枝披,不敢保聚。

zhì shǒu pí wài , jiàng fān yè shù 。

掷首陴外,降旛夜竖。

jiāng wài zhī xiǎn , mò guò shǔ tǔ 。

疆外之险,莫过蜀土。

wéi gāo qù zhèn , liú pì shǒu hòu 。

韦臯去镇,刘辟守后。

xuè rén wū yá , bù kěn tǔ kǒu 。

血人於牙,不肯吐口。

kāi kù dàn shì , yuē suí suǒ qǔ 。

开库啗士,曰随所取。

rǔ zhāng rǔ gōng , rǔ gǔ rǔ gǔ 。

汝张汝弓,汝鼓汝鼓。

rǔ wèi biǎo shū , qiú wǒ shuài rǔ 。

汝为表书,求我帅汝。

shì shǐ shàng wén , zài liè xián nù 。

事始上闻,在列咸怒。

huáng dì yuē rán , jiē yuǎn shì nǚ 。

皇帝曰然,嗟远士女。

gǒu fù ér ān , zé qiě fù yǔ 。

苟附而安,则且付与。

dú mìng wū tíng , chū jié shào fǔ 。

读命於庭,出节少府。

cháo fā jīng shī , xī zhì qí bù 。

朝发京师,夕至其部。

pì xǐ wèi dǎng , rǔ zhèn ér wǔ 。

辟喜谓党,汝振而伍。

shǔ kě quán yǒu , cǐ bù dàng shòu 。

蜀可全有,此不当受。

wàn niú luán zhì , wàn wèng xíng jiǔ 。

万牛脔炙,万瓮行酒。

yǐ jǐn chán gǔ , yǐ hóng pà shǒu 。

以锦缠股,以红帕首。

yǒu kuāng qí xiōng , yǒu ěr qí yòu 。

有恇其凶,有饵其诱。

qí chū ráng ráng , duì yǐ wàn shù 。

其出穰穰,队以万数。

suì jié dōng chuān , suì jù chéng zǔ 。

遂劫东川,遂据城阻。

huáng dì yuē jiē , qí yòu kě xǔ 。

皇帝曰嗟,其又可许。

yuán mìng chóng wén , fēn zú jìn yù 。

爰命崇文,分卒禁御。

yǒu ān qí qū , wú bào wǒ yě 。

有安其驱,无暴我野。

rì xíng sān shí , xú bì qí yòu 。

日行三十,徐壁其右。

pì dǎng jù móu , lù tóu shì shǒu 。

辟党聚谋,鹿头是守。

chóng wén fèng zhào , jìn tuì guī jǔ 。

崇文奉诏,进退规矩。

zhàn bù tān shā , qín bù làn shù 。

战不贪杀,擒不滥数。

sì fāng jié dù , zhěng bīng dùn mǎ 。

四方节度,整兵顿马。

shàng zhāng qǐng tǎo , sì mìng qǐ zuò 。

上章请讨,俟命起坐。

huáng dì yuē xī , wú rǔ fán kǔ 。

皇帝曰嘻,无汝烦苦。

jīng bìng jì liáng , zài guó mén hù 。

荆幷洎梁,在国门户。

chū shī sān qiān , gè xuǎn ěr chǒu 。

出师三千,各选尔丑。

sì jūn qí zuò , yīn qí rú fù 。

四军齐作,殷其如阜。

huò bá qí jiǎo , huò tuō qí jù 。

或拔其角,或脱其距。

cháng qū yáng yáng , wú yǒu jǔ yǔ 。

长驱洋洋,无有龃龉。

bā yuè rén wǔ , pì qì chéng zǒu 。

八月壬午,辟弃城走。

zǎi qī yǔ qiè , bāo guǒ zhì rǔ 。

载妻与妾,包裹稚乳。

shì rì chóng wén , rù chù qí yǔ 。

是日崇文,入处其宇。

fēn sǎn zhú bǔ , sōu yuán tī sǒu 。

分散逐捕,搜原剔薮。

pì qióng jiàn jiǒng , wú dì zì chǔ 。

辟穷见窘,无地自处。

fǔ shì dà jiāng , bù jiàn zhōu zhǔ 。

俯视大江,不见洲渚。

suì zì diān dǎo , ruò chǔ tóu jiù 。

遂自颠倒,若杵投臼。

qǔ zhī jiāng zhōng , jiā dòu xiè shǒu 。

取之江中,枷脰械手。

fù nǚ lèi lèi , tí kū bài kòu 。

妇女累累,啼哭拜叩。

lái xiàn quē xià , yǐ gào miào shè 。

来献阙下,以告庙社。

zhōu shì chéng shì , xián shǐ guān dǔ 。

周示城市,咸使观覩。

jiě tuō luán suǒ , jiá yǐ zhēn fǔ 。

解脱挛索,夹以砧斧。

wǎn wǎn ruò zǐ , chì lì yǔ lǚ 。

婉婉弱子,赤立伛偻。

qiān tóu yè zú , xiān duàn yāo lǚ 。

牵头曳足,先断腰膂。

cì jí qí tú , tǐ hái chēng zhǔ 。

次及其徒,体骸撑拄。

mò nǎi qǔ pì , hài hàn rú xiě 。

末乃取辟,骇汗如写。

huī dāo fēn yún , zhēng cǔn kuài pú 。

挥刀纷纭,争刌脍脯。

yōu shǎng jiāng lì , fú guī zhuì zǔ 。

优赏将吏,扶珪缀组。

bó duī qí jiā , sù sāi qí yǔ 。

帛堆其家,粟塞其庾。

āi lián zhèn méi , lǐn gěi gū guǎ 。

哀怜阵没,廪给孤寡。

zèng guān fēng mù , zhōu zā hóng pǔ 。

赠官封墓,周帀宏溥。

jīng zhàn fá dì , kuān miǎn zū bó 。

经战伐地,宽免租簿。

shī lìng chóu gōng , jí jí rú huǒ 。

施令酬功,急疾如火。

tiān dì zhōng jiān , mò bù shùn xù 。

天地中间,莫不顺序。

yōu héng qīng wèi , dōng jìn hǎi pǔ 。

幽恒青魏,东尽海浦。

nán zhì xú cài , qū wài zá lǔ 。

南至徐蔡,区外杂虏。

dá wēi nǎn dé , cù jí dǎo wǔ 。

怛威赧德,踧踖蹈舞。

diào qì bīng gé , sī xí guǐ fǔ 。

掉弃兵革,私习簋簠。

lái qǐng lái jìn , shí bǎi qí ǒu 。

来请来觐,十百其耦。

huáng dì yuē xū , bǎi fù shū jiù 。

皇帝曰吁,伯父叔舅。

gè ān ěr wèi , xùn jué méng mǔ 。

各安尔位,训厥甿畮。

zhēng yuè yuán rì , chū jiàn zōng zǔ 。

正月元日,初见宗祖。

gōng zhí bǎi lǐ , dēng jiàng bài fǔ 。

躬执百礼,登降拜俯。

jiàn wū xīn gōng , shì zhān liáng lǚ 。

荐於新宫,视瞻梁梠。

qī jiàn róng sè , lèi luò rù zǔ 。

戚见容色,泪落入俎。

shì cí zhī chén , zhù wǒ cè chǔ 。

侍祠之臣,助我恻楚。

nǎi yǐ shàng xīn , wū jiāo yòng mǔ 。

乃以上辛,於郊用牡。

chú wū guó nán , lín sǔn máo jù 。

除於国南,鳞笋毛簴。

lú mù zhōu shī , kāi jiē lěi luǒ 。

庐幕周施,开揭磊砢。

shòu dùn téng ná , yuán tán tiē tuǒ 。

兽盾腾挐,圆坛帖妥。

tiān bīng sì luó , qí cháng ē nuó 。

天兵四罗,旗常婀娜。

jià lóng shí èr , yú yú yǎ yǎ 。

驾龙十二,鱼鱼雅雅。

xiāo shēng wū qiū , diàn bì xiàn jiǎ 。

宵昇於丘,奠璧献斝。

zhòng lè jīng zuò , hōng huī róng yě 。

众乐惊作,轰豗融冶。

zǐ yàn xū hē , gāo líng xià duò 。

紫焰嘘呵,高灵下堕。

qún xīng cóng zuò , cuò luò chǐ duō 。

羣星从坐,错落侈哆。

rì jūn yuè fēi , huàn hè wǒ 㛂 。

日君月妃,焕赫婐㛂。

dú guǐ méng hóng , yuè zhī yè é 。

渎鬼蒙鸿,岳祗嶪峩。

yù wò shān xiāng , chǎn xiáng jiàng gǔ 。

饫沃羶芗,产祥降嘏。

fèng huáng yìng zòu , shū yì zì fǔ 。

凤皇应奏,舒翼自拊。

chì lín huáng lóng , wēi tuó jié jiū 。

赤麟黄龙,逶陀结纠。

qīng shì shù rén , huáng tóng bái sǒu 。

卿士庶人,黄童白叟。

yǒng yuè huān ya , shī xǐ yē ōu 。

踊跃欢呀,失喜噎欧。

qián qīng kūn yí , jìng luò qiān jǔ 。

乾清坤夷,境落褰举。

dì chē huí lái , rì zhèng dāng wǔ 。

帝车回来,日正当午。

xìng dān fèng mén , dà shè tiān xià 。

幸丹凤门,大赦天下。

dí zhuó chǎn chuǎng , mó miè xiá gòu 。

涤濯剗磢,磨灭瑕垢。

xù gōng chén sì , bá xián rèn gǒu 。

续功臣嗣,拔贤任耉。

hái yǎng wú gào , rén pāng shī hòu 。

孩养无告,仁滂施厚。

huáng dì shén shèng , tōng dá jīn gǔ 。

皇帝神圣,通达今古。

tīng cōng shì míng , yī sì yáo yǔ 。

听聪视明,一似尧禹。

shēng zhī fǎ shì , dòng dé lǐ suǒ 。

生知法式,动得理所。

tiān xī huáng dì , wèi tiān xià zhǔ 。

天锡皇帝,为天下主。

bìng bāo xù yǎng , wú yì xì jù 。

幷包畜养,无异细钜。

yì zǎi wàn nián , gǎn yǒu wéi zhě 。

亿载万年,敢有违者。

huáng dì jiǎn qín , guàn zhuó táo wǎ 。

皇帝俭勤,盥濯陶瓦。

chì qiǎn fú huá , hǎo cǐ tí zhù 。

斥遣浮华,好此绨紵。

chì jiè sì fāng , chǐ zé yǒu jiù 。

勅戒四方,侈则有咎。

tiān xī huáng dì , duō mài yǔ shǔ 。

天锡皇帝,多麦与黍。

wú zhào shuǐ hàn , hào wū què shǔ 。

无召水旱,耗於雀鼠。

yì zǎi wàn nián , yǒu fù wú jù 。

亿载万年,有富无窭。

huáng dì zhèng zhí , bié bái shàn fǒu 。

皇帝正直,别白善否。

shàn mìng ér kuáng , jì jiǎn jì qù 。

擅命而狂,既翦既去。

jìn zhú qún jiān , mí yǒu yí lǚ 。

尽逐羣奸,靡有遗侣。

tiān xī huáng dì , máng chén shuò fǔ 。

天锡皇帝,厖臣硕辅。

bó wèn xiá guān , yǐ zhì zuǒ yòu 。

博问遐观,以置左右。

yì zǎi wàn nián , wú gǎn yú wǔ 。

亿载万年,无敢余侮。

huáng dì dà xiào , cí xiáng tì yǒu 。

皇帝大孝,慈祥悌友。

yí yí yú yú , fèng tài huáng hòu 。

怡怡愉愉,奉太皇后。

jiā wū zú qīn , rú jí jiǔ yǒu 。

浃於族亲,濡及九有。

tiān xī huáng dì , yǔ tiān qí shòu 。

天锡皇帝,与天齐寿。

dēng zī tài píng , wú dài yǒng jiǔ 。

登兹太平,无怠永久。

yì zǎi wàn nián , wèi fù wèi mǔ 。

亿载万年,为父为母。

bó shì chén yù , zhí shì xùn gǔ 。

博士臣愈,职是训诂。

zuò wéi gē shī , yǐ pèi jí fǔ 。

作为歌诗,以配吉甫。